یکی از عوارض بسیار شایع سوء مصرف مواد محرک و روانگردان از قبیل شیشه (متامفتامین) , گل ( ماری جوانا) , ال . اس دی (L.S.D) ایجاد توهم در زمان مصرف است که مصرف مکرر این مواد حالت توهم مزمن را در مصرف کننده ایجاد می نماید و این اثر ممکن است ماهها پس از قطع مصرف یا حتی تا پایان عمر ادامه داشته باشد. شناخت و برخورد صحیح واصولی در کنار درمان داروئی (در صورت صلاحدید پزشک متخصص ) قطعا سهم بسزائی در درمان اینگونه عوارض خواهد داشت .
علائم توهم
از جمله نشانه های توهم در افراد می توان به موارد زیر اشاره کرد:
* باخودش باهیجان بحث وگفتگو کندوبه نظربرسدکه درحال پاسخگوئی به سوالات یابیانات فرددیگری است.
* بدون هیچ دلیل واضحی ناگهان می خندد.
* به نظرمیرسدحواسش پرت است ویامشغولیت ذهنی داردویانمی تواندبرموضوع بحث یاکاری متمرکزشود.
* به نظرمیرسدچیزی رامی بیندکه شمانمی توانیدببینید.
کنترل توهم
باتمرین وممارست وبااستفاده ازیک یاادغام چندشیوه برخی از بیماران می توانند باتوهمات خودکنارآیندازجمله:
* صحبت ومشاوره بایک درمانگر یافردی دیگر.
* افزایش مقدارداروی ضدروان پریشی(سایکوز)موردمصرف با صلاحدید پزشک متخصص
* باخواستن ازصداهاکه اوراترک کنند.(درصورت وجودتوهم شنوائی)
* نادیده گرفتن صداها،تصاویر،بوها،مزه هاواحساس ها.
* تمرکزبرکار یافعالیتی دیگر.
* گوش دادن به موسیقی بلند(ترجیحاًباگوشی)
نقش اطرافیان در کنترل توهم
اطرافیان می توانند باروشی حمایت گرانه،همدلانه وآرام موارد ذیل را در جهت کمک به بیماربکار بندند:
* ازاوبپرسیدآیاهم اکنون چیزی شنیده یادیده است؟واگرپاسخ بلی است،آن چه بوده؟
* به منظوردرک این که آن تجربه چه احساسی دراوایجادمی کند،اطلاعات کافی بگیرد.
* راه های مختلف برای کنارآمدن بااحساسات ونیازهای برخاسته از توهم پیشنهادکنید.این امر احساس امنیت وتوانائی کنترل احساس خود به بیمار میدهد.
* درمورداینکه آن تجربه ممکن است یک نشانه یاتوهم باشدبااوگفتگوکنید.(میتوان به کمک نشانه ،یاتوهم واژه دیگری که مورد پذیرش بیمار است به کاربرد.)
* درصورت لزوم محدودیت های رفتارشانرابه اویادآوری کنید.(مثلاً فریادنکشد).
* نبایداو یاتجربه اش را مسخره کنید.
* نبایدازتجربه اش دچارحیرت و هراس شوید.
* نبایدبه اوبگوئیدکه تجربه اش واقعی نیست،یاآنرانادیده ودست کم بگیریید.
* نبایددرموردمحتوای توهم یااینکه چرااوصدائی می شنودیاچیزی می بیند،واردبحثی طولانی شوید.
